گرگ

 

گرگ خاکستری
گرگ خاکستری
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	گوشتخواران
تیره:	سگ‌سانان[۲]
سرده:	Canis
گونه:	C. lupus
نام علمی
Canis lupus کارل لینه٬ ۱۷۵۸

 

خوک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پرش به: ناوبری، جستجو

خوک
یک خوک همراه یک خوکچه
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
بالاراسته:	آب‌بازان و جفت‌سمان
راسته:	جفت‌سمان
تیره:	گرازسانان
سرده:	Sus

اسب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

برای دیگر کاربردها، اسب (ابهام‌زدایی) را ببینید.

اسب
وضعیت بقا
رام‌شده
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	فردسمان
تیره:	اسبیان
سرده:	اسبان
گونه:	E. caballus
نام علمی
Equus caballus کارل لینه، ۱۷۵۸∗
مترادف‌ها
Equus ferus caballus (متن را ببینید) Equus laurentius

اسب، با نام علمیEquus ferus caballus،^[۱][۲] یکی از دو زیرگونه‌های اسب وحشی (Equus ferus) است. این جانور پستاندار و فَردسُم است و به تیره اسبیان تعلق دارد. فرگشت اسب از ۴۵ تا ۵۵ میلیون سال پیش به این سو آغاز شده است، گذشتهٔ اسب‌های بزرگ و تک‌سم امروزی به جانورانی کوچک‌جثه و چندسم باز می‌گردد. نزدیک به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد انسان تلاش کرد تا اسب را اهلی کند. گمان بر این است که تا سال ۳۰۰۰ پیش از میلاد اسب‌های اهلی در جاهای گوناگونی از زمین حضور داشتند. اسب‌های زیرگونهٔ caballus اهلی شده‌اند، اگرچه بسیاری از آن‌ها در طبیعت آزاد زندگی می‌کنند. البته اسب‌هایی وجود دارند که هرگز اهلی نشده‌اند؛ برای نمونه اسب شوالسکی تنها زیرگونه‌ای است که واقعاً تاکنون وحشی باقی‌مانده است.

اندام‌های اسب به گونه‌ای است که به آن اجازه می‌دهد بی درنگ سرعتش را در برابر درندگان بالا برد. اسب توان بالایی در نگه داشتن تعادلش در هنگام دویدن دارد، همچنین می‌تواند بی درنگ خود را آمادهٔ نبرد یا فرار از دشمن کند. اسب‌ها می‌توانند به صورت ایستاده یا نشسته بخوابند. دوران بارداری اسب ماده (مادیان) نزدیک به یازده ماه است. نوزاد اسب که کُرّه نام دارد اندکی پس از آنکه به دنیا آمد می‌تواند روی پاهایش بایستد و بدود. بیشتر اسب‌های اهلی در میانهٔ دو تا چهار سالگی زیر زین یا مهار (برای درشکه) تمرین می‌بینند. اسب در پنج سالگی کاملاً بالغ می‌شود و می‌تواند میان ۲۵ تا ۳۰ سال نیز عمر کند.

نژاد اسب بسته به خوی جانور، دارای سه دستهٔ مهم است: اسب‌های سرزنده یا «پُرحرارت» که می‌توانند در سرعت‌های بالا داشته باشند، اسب «خونسرد» مانند اسب‌های بارکشی و پونی که برای کار سنگین و سرعت کم مناسبند، و «اسب‌های خون‌گرم» که از ترکیب دو نژاد دیگر بدست آمده‌اند که برای سواری‌های با هدف ویژه آموزش می‌بیند و در اروپا معمول هستند. امروزه بیش از ۳۰۰ گونه اسب در جهان وجود دارد که هرکدام برای هدف ویژه‌ای پرورش می‌یابند.

انسان و اسب در موردهای گوناگونی به صورت رقابتی یا غیر رقابتی با هم اندرکنش دارند؛ مانند کار به صورت اسب پلیس، کشاورزی، کارهای تفریحی و درمانی. از دیرباز اسب‌ها در میدان‌های جنگ کاربرد داشته‌اند و به همین دلیل فن‌ها و ابزارهای سوارکاری و کنترل اسب بسیار گسترده‌اند. محصولات بسیاری از اسب بدست می‌آید که از آن جمله می‌توان به: گوشت، شیر، مو، استخوان، پوست و برداشت مواد دارویی از ادرار مادیان باردار اشاره کرد. انسان‌ها برای اسب‌های اهلی، خوراک، آب، پناهگاه، مراقبت‌های پزشکی و نعل فراهم می‌کنند.

فیل

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

برای دیگر کاربردها، فیل (ابهام‌زدایی) را ببینید.

فیل
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
زیرشاخه:	مهره‌داران
رده:	پستانداران
راسته:	خرطوم‌داران
تیره:	فیلان گری، ۱۸۲۱

فیل آفریقایی		فیل آسیایی

فیل یا پیل نام حیوانی بزرگ‌جثه از راسته خرطوم‌داران (Proboscidea) از خانواده فیلان (Elephantidae) است که بیشتر بومی هندوستان و آفریقا می‌باشد.^{[نیازمند منبع]}

فیل‌ها سنگین‌ترین جانوران خشکی هستند. نوع بالغ فیل نر در حدود ۶۵۶۸/۵ کیلو وزن و ۳/۶ تا ۴ متر طول دارد. دو گونه فیل وجود دارد؛ یکی فیل آفریقایی که در آفریقا مخصوصا کنگو و کنیا زندگی می‌کند و دیگری هم فیل آسیایی که در هند، برمه،مالایا، سیلان و سوماترا به سر می‌برند. فیل آسیایی دارای پیشانی متورم و عاج سبک‌تر وگوش‌های کوچک‌تر است. به علاوه قد فیل هندی کوتاه‌تر است و عاج‌های فیل هندی خیلی کوچک‌تر است. از تفاوت‌های دیگر این دو نوع فیل آن است که در حالی که فیل‌های افریقایی چهار یا پنج سم در جلو و سه سم در عقب دارد در فیل آسیایی سم‌ها به ترتیب چهار و پنج عدد می‌باشد.

این جانوران از خرطوم دراز خود به عنوان دست استفاده می کنند و با آن غذا و آب را در دهان خود می گذارند. جنس عاج فیل‌ها مانند جنس دندان است. فیل‌های نر از عاج برای جنگیدن استفاده می کنند. فیل گیاه‌خوار است و در یک روز ممکن است ۷۰کیلو برگ و علف بخورد و ۲۰۰ لیتر آب بیاشامد. فیل حیوانی بسیار باهوش و در عینحال کینه‌جو است. به سختی رام می‌شود ولی هنگامیکه رام شد برای همیشه رام باقی می‌ماند. فیل‌ها به کندی زاد و ولد می‌کنند. زیرا دوره بارداری آنان ۲۰ ماه است.

فیل‌ها احتیاجی به دفاع از سرزمینی که در آن زندگی می‌کنند ندارند٬ چون به نظر می‌رسد همسایگانشان را می‌شناسند و با آن‌ها روابط دوستانه دارند. آن‌ها قدرت بینایی ضعیفی دارند ولی حس شنوایی و بویایی آن‌ها بسیار خوب است.اگر یکی از فیل‌ها احساس خطر کند٬ همهٔ گله گوش به زنگ می‌شود.^[۱]

خورشید

پرش به: ناوبری، جستجو

خورشید

داده‌های دیداری
میانگین فاصله از زمین	۱٫۴۹۶‎×۱۰۱۱ m ۸٫۳۱ دقیقه با سرعت نور
درخشش دیداری (V)	−۲۶٫۷۴م[۱]
قدر مطلق	۴٫۸۳م[۱]
رده‌بندی ستارگان	G2V
متالیسیته	Z = ۰٫۰۱۷۷[۲]
قطر زاویه‌ای	۳۱٫۶′ - ۳۲٫۷′ [۳]
صفت‌ها	خورشیدی
ویژگی‌های مداری
میانگین فاصله از هستهٔ راه شیری	~۲٫۵‎×۱۰۲۰ م ۲۶ ۰۰۰ سال نوری
دورهٔ کهکشانی	(۲٫۲۵–۲٫۵۰)‎×۱۰۸a
سرعت	~۲٫۲۰‎×۱۰۵ m/s (گردش به‌دور مرکز کهکشان) ~۲‎×۱۰۴ m/s (نسبت به سرعت میانگین ستاره‌های دیگر در همسایگی ستاره‌ای)
ویژگی‌های فیزیکی
میانگین قطر	۱٫۳۹۲‎×۱۰۹ m [۱] ۱۰۹ زمین
شعاع استوایی	۶٫۹۵۵‎×۱۰۸ م [۴] ۱۰۹ × زمین[۴]
محیط استوایی	۴٫۳۷۹‎×۱۰۹ m [۴] ۱۰۹ × زمین[۴]
فشردگی	۹‎×۱۰−۶
مساحت	۶٫۰۸۷۷‎×۱۰۱۸ m² [۴] ۱۱ ۹۹۰ × زمین[۴]
حجم	۱٫۴۱۲۲‎×۱۰۲۷ m³ [۴] ۱ ۳۰۰ ۰۰۰ زمین
جِرم	۱٫۹۸۹۱ ‎×۱۰۳۰ ک‌گ[۱] ۳۳۲ ۹۴۶ زمین
چگالی میانگین	۱٫۴۰۸ ‎×۱۰3 ک‌گ/م³[۴][۱][۵]
چگالی‌های گوناگون	هسته: ۱٫۵‎×۱۰۵ ک‌گ/م³ فتوسفیر پایینی: ۲‎×۱۰-۴ ک‌گ/م³ کروموسفیر پایینی: ۵‎×۱۰-۶ ک‌گ/م³ هالهٔ میانگین: ۱۰‎×۱۰-۱۲ک‌گ/م³[۶]
گرانش سطحی استوایی	۲۷۴٫۰ m/s۲[۱] ۲۷٫۹۴ g ۲۸ × گرانش سطحی زمین[۴]
سرعت گریز (از سطح)	۶۱۷٫۷ km/s [۴] ۵۵ × زمین[۴]
دما برای سطح (مؤثر)	۵ ۷۷۸ K [۱]
دما برای هاله	~۵‎×۱۰۶K
دما برای هسته	~۱۵٫۷‎×۱۰۶K [۱]
درخشش (Lsol)	۳٫۸۴۶‎×۱۰۲۶W [۱] ~۳٫۷۵‎×۱۰۲۸lm ~۹۸ lm/W اثر
شدت میانگین (Isol)	۲٫۰۰۹‎×۱۰۷ W m-۲ sr-۱
ویژگی‌های گردش
انحراف محوری	۷٫۲۵° [۱] (به دایرةالبروج) ۶۷٫۲۳° (به صفحهٔ کهکشانی)
بُعد برای قطب شمال[۷]	۲۸۶٫۱۳° ۱۹ ساعت ۴ دقیقه ۳۰ ث
میل برای قطب شمال	+۶۳٫۸۷° ۶۳°۵۲' شمالی
دورهٔ دوران ستاره‌ای (در عرض جغرافیایی ۱۶°)	۲۵٫۳۸ روز [۱] ۲۵ ر ۹ س ۷ دقیقه ۱۳ ث[۷]
(در استوا)	۲۵٫۰۵ روز [۱]
(در قطب‌ها)	۳۴٫۳ روز [۱]
سرعت دوران (در استوا)	۷٫۲۸۴ ‎×۱۰۳ km/h
ترکیب فتوسفیری (برپایهٔ جِرم)
هیدروژن	۷۳٫۴۶ ٪[۸]
هلیوم	۲۴٫۸۵ ٪
اکسیژن	۰٫۷۷ ٪
کربن	۰٫۲۹ ٪
آهن	۰٫۱۶ ٪
گوگرد	۰٫۱۲ ٪
نئون	۰٫۱۲ ٪
نیتروژن	۰٫۰۹ ٪
سیلیکون	۰٫۰۷ ٪
منیزیوم	۰٫۰۵ ٪
ا

کربن

ز ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پرش به: ناوبری، جستجو

بور → کربن ← نیتروژن

-
↑
C
↓
Si

6C

جدول تناوبی

ظاهر

clear (diamond) & black (graphite)


Spectral lines of Carbon

ویژگی‌های کلی

نام, نماد, عدد

کربن, C, 6

تلفظ به انگلیسی

/ˈkɑrbən/

نام گروهی برای عناصر مشابه

نافلزات

گروه، تناوب، بلوک

۱۴, ۲, p

جرم اتمی استاندارد

12.0107(8) g·mol^−۱

آرایش الکترونی

1s² 2s² 2p² or [He] 2s² 2p²

الکترون به لایه

2,4 (تصویر)

ویژگی‌های فیزیکی

حالت

جامد

چگالی (نزدیک به r.t.)

amorphous:^[۱] 1.8–2.1 g·cm^−۳

چگالی (نزدیک به r.t.)

graphite: 2.267 g·cm⁻³

چگالی (نزدیک به r.t.)

diamond: 3.515 g·cm^−۳

نقطه سه‌گانه

4600 K (4327°C), 10800^[۲][۳] kPa

گرمای هم‌جوشی

117 (graphite) kJ·mol⁻¹

ظرفیت گرمایی

8.517(graphite),
6.155(diamond) J·mol^−۱·K^−۱

ویژگی‌های اتمی

وضعیت اکسید شدن

4, 3 ^[۴], 2, 1 ^[۵], 0, -1, -2, -3, -4^[۶]

الکترونگاتیوی

2.55 (مقیاس پاولینگ)

انرژی‌های یونیزه شدن
(more)

1st: 1086.5 kJ·mol⁻¹

2nd: 2352.6 kJ·mol⁻¹

3rd: 4620.5 kJ·mol⁻¹

شعاع کووالانسی

77(sp³), 73(sp²), 69(sp) pm

شعاع واندروالانسی

170 pm

متفرقه

مغناطیس

دیامغناطیس^[۷]

رسانایی گرمایی

(300 K) 119-165 (graphite)
900-2300 (diamond) W·m⁻¹·K⁻¹

انبساط گرمایی

(25 °C) 0.8 (diamond) ^[۸] µm·m⁻¹·K⁻¹

سرعت صوت (سیم نازک)

(20 °C) 18350 (diamond) m/s

مدول یانگ

1050 (diamond) ^[۸] GPa

مدول شیر

478 (diamond) ^[۸] GPa

مدول باک

442 (diamond) ^[۸] GPa

نسبت پواسون

0.1 (diamond) ^[۸]

سختی موس

1-2 (Graphite)
10 (Diamond)

عدد کاس

7440-44-0

پایدارترین ایزوتوپ‌ها

مقاله اصلی ایزوتوپ‌های کربن

iso	NA	نیمه عمر	DM	DE (MeV)	DP 15
12C	98.9%	12C ایزوتوپ پایدار است که 6 نوترون داردs
13C	1.1%	13C ایزوتوپ پایدار است که 7 نوترون داردs
14C	trace	5730 y	β-	0.156	14N

 

 

خفاش بامبو

خفاش بامبو

شما می توانید چهار تا از کوچکترین های جهان را در کشور فیلیپین پیدا کنید که خفاش های بامبو یکی از آنها هستند. این گونه خفاش ها به خانواده " وسپرتیلیونید" تعلق دارند و کوچک ترین خفاش جهان به شمار می رود. این پرنده پستاندار 4 سانتیمتر طول و 1.5 گرم وزن دارد. طول بال این خفاش 15 سانتیمتر است.

اسب دریایی کوتوله دنیس

اسب دریایی کوتوله دنیس
زیستگاه اسب دریایی کوتوله دنیس( هیپوکامپوس دنیس) عمق 40 تا 300 فوتی آب های اقیانوس آرام میان صخره های مرجانی است. قد این حیوان 1.2 اینچ است و بهترین استتار را در میان سایر آبزیان دارد. تا قبل از این به اشتباه تصور می شد که این گونه حیوانی نوزاد یکی از 32 گونه اسب دریایی است که تا به حال شناسایی شده است. اولین بار اسب های دریایی کوتوله که 10 بار کوچک تر از سایر اسب های دریایی هستند در دهه 60 شناسایی شدند

تارسیر فیلیپینی

تارسیر فیلیپینی
"تارسیر فیلیپینی" ( تارسیوس سایریچتا) حیوانی شبرو با گردنی منحصر به فرد است. از آنجایی که تارسیر نمی تواند چشمانش را حرکت دهد، مهره هایی دارد که این امکان را به او می دهد تا گردن خود را 180 درجه بچرخاند. تارسیر یکی از کوچک ترین گونه های حیوانات به شمار می رود و سایز آن به اندازه کف دست آدمیزاد است. دم این حیوانات 135 - 275 میلى‏متر، و طول سر و بدن آن 85 - 160 میلى‏متر است. برخی از دانشمندان بر این باورند که این گونه در زیرمجموعه لمور ها قرار می گیرد، اما برخی دیگر آن را به گونه بوزینه ها نزدیک تر می دانند. تارسیرها در جنگل‏هاى برنئو، سوماترا و فیلیپین زندگى مى‏کنند.

 

لمور موشی کوتوله

لمور موشی کوتوله

"لمور موشی کوتوله" ( میکروسبوس میوکسینوس) پستانداری نخستی با وزنی معادل 60 گرم است. قد این حیوان کوچک تنها 2 اینچ است. اما دم این حیوان دو برابر قدش است. زیستگاه این گونه حیوانی شبرو در ماداگاسکار در شرق آفریقا است. بومیان ماداگاسکار به دلیل اینکه لمورهای موشی کوتوله معمولا در شب فعالیت می کنند، آنها را ارواح شبانه می نامند. شاید دلیل دیگر این اعتقاد ریشه در نگاه خیره و ترسناک چشمان درشت آنها باشد. این گونه پستانداران در جنگل ها و در گروه های 15 نفره که جنس ماده هدایت گروه را بر عهده دارد، زندگی می کنند. آنها قادرند 35 درصد از چربی بدن خود را در دم و ران های خود ذخیره کنند. لمور موشی کوتوله به دلیل از بین رفتن زیستگاه در ماداگاسکار و همچنین شکار بی رویه در معرض خطر انقراض قرار دارد.